Tigin Kişmir: Önce emniyet
29 Kasım 2020 Pazar günü Bahreyn’de yapılan F1 yarışının ilk turunda Romain Grosjean, çok büyük bir kaza geçirmiş ve deyim yerindeyse burnu bile kanamadan kullandığı Haas F1 aracından kendi imkânlarıyla çıkmıştı.
Kaza nasıl olmuştu?
Yarışın İlk turunda Daniil Kvyat’la temasından sonra Haas sürücüsü Grosjean keskin bir açıyla ve saatte 221 kilometre hızla bariyerlere çarptı ve aracın şasisi bariyerlerden geçerken arka yarısı kesilip bariyerlerin önünde kaldı. Kaza sonucunda 50G’lik bir kuvvet ve yanan araç üzerinde yaklaşık 700 derecelik bir ısı ortaya çıktı. Haas F1 aracı kaza anında parçalara ayrıldı ve alev aldı, Grosjean’ın bariyerler arasında sıkışan aracından çıkması gerekti. Fransız pilot hızlı bir şekilde araçtan kurtuldu. Kazadan ise sadece elinin üzerinde ciddi olmayan yanıklar alarak burnu bile kanamadan kurtuldu. Peki, böylesi büyük bir kazadan nasıl olur da nerdeyse yara almadan kurtuldu?
HALO nedir?
Kısaca HALO, bir sürücü çarpışma koruma sistemidir. Üzeri açık yarış araçları için geliştirildi. İlk testleri 2016 ve 2017 yıllarında başlayan HALO 2018’de ilk kez kullanılmaya başlandı. Sistem, sürücünün kokpitinin üzerini çevreleyen ve araç şasisine üç nokta ile bağlanan bir çubuktan oluşur. HALO titanyumdan yapılmıştır ve 2016’da sunulan ilk versiyonunda yaklaşık 7 kilogram ağırlığındadır. Ardından 2017’de ağırlığı 9 kilograma yükselmiştir ve şu an kullanılan şekli budur.
HALO Sistemi, FIA tarafından seçilen üç onaylı dışardan harici üretici tarafından üretiliyor ve tüm araçlar için aynı teknik özelliklere sahiptir. F1 Takımları tarafından geliştirilmiyor. FIA tarafından geçmişte yaşanan 40 gerçek olayın verilerini kullanarak gerçekleştirilen bir simülasyonda sistemin kullanılması sürücünün hayatta kalma oranında %17’lik teorik artışa neden olduğu görülmüştür. HALO kullanılmaya başlandığı zaman birçok otorite, sporcu ve takımlar, yaptıkları yorumlar ve eleştiriler hep olumsuz olmuştu. Sebastian Vettel’in yaptığı yorum ise şöyleydi; “Arabayı kullanmayı engelleyen çarpık ve bulanık görüş nedeniyle HALO’dan hoşlanmadım.”
Yukarıda yazdığım gibi HALO için eleştiri yapanlar çoktu. Bunlardan biri de Romain Grosjean’dı ve Bahreyn’de yapmış oldu korkunç büyük kazadan sonra şu açıklamaları yaptı. “Birkaç sene önce HALO’yu desteklemiyordum ancak bu Formula 1’e getirdiğimiz en harika şeymiş. O olmasaydı, bugün şu anda sizinle konuşuyor olamazdım.”
FIA, HALO için geliştirme çalışmalarında üç temel senaryoyu inceledi.
1) İki araç arasındaki çarpışma.
2) Bir araç ile çevredeki nesneler arasındaki temas (bariyerler gibi) ve
3) Araçlar ve enkazla çarpışmalar.
Testler, HALO sisteminin sürücünün yaralanma riskini önemli ölçüde azaltabildiğini göstermiştir. Dahası, birçok durumda sistem, geçmişte meydana gelen bir dizi kazaya karşı kontrol edildiğinde, kaskın bir bariyerle temas etmesini engelleyebiliyordu. Son vaka incelendiğinde, HALO’nun büyük nesneleri saptırabildiği ve daha küçük döküntülere karşı daha fazla koruma sağlayabildiği görüldü.
Uluslararası Otomobil Federasyonu (FIA) sporcuların can güvenliği ve daha emniyetli ortamlarda yarışabilmelerini sağlamak adına çalışmalarına devam etmektedir. Tek düşündükleri sporcunun sağlığı ve can güvenliğidir. Çünkü günümüzde yapılan yarış arabaları teknolojinin de tüm nimetlerinden faydalanarak inanılmaz süratlere ulaşabiliyorlar. Araçlar hızlanırken, güvenlik önlemlerinin de artması aynı oranda devam edecektir ve etmelidir.
Güvende kalın
Motorsporlarını sevin
